Het wetsontwerp was bedoeld om de Inspectie SZW de mogelijkheid te geven om te controleren of werkgevers discrimineren bij werving en selectie. Het mechanisme van 'zelfregulering' blijkt namelijk niet te werken. Uit de Memorie van Toelichting (MvT) blijkt dat met name mensen met een migratieachtergrond het slachtoffer zijn van discriminatie bij werving en selectie - en dat is weliswaar niet toegestaan, maar niemand houdt toezicht. Maar ook andere slechtoffers worden genoemd; de MvT vermeldt ook klachten van de KBO-PCOB (samenwerkingsverband ouderenbonden) over leeftijdsdiscriminatie.
Afzwakkingen
De Tweede Kamer was in ruime meerderheid achter het wetsontwerp gaan staan, maar in de Eerste Kamer uitten een aantal fracties ernstige twijfels of de regels niet tot te grote problemen zouden leiden voor het bedrijfsleven. Op basis van die inbreng besloot minister Van Gennip de criteria af te zwakken: de wet zou niet voor bedrijven met meer dan 24, maar voor bedrijven met meer dan 49 werknemers gaan gelden. Bovendien beloofde de minister dat de controles de eerste twee jaar na ingaan van de wet niet streng zouden zijn.
Zelfde partij, ander standpunt
Toch besloten de fracties van VVD en BBB een andere stem uit te brengen dan hun partijgenoten in de Tweede Kamer. Dat zou te maken kunnen hebben met de nieuwe coalitievorming. Door hun tegenstem - en die van SGP, PVV, FVD, en JA21 - was de meerderheid onder de wet weg, ondanks de afzwakkingen. En kennelijk vond ook 50PLUS het niet belangrijk om aan de zorgen van de ouderenbonden tegemoet te komen, want ook die stemde tegen in de Senaat. En 50PLUS is niet eens betrokken bij de vorming van de nieuwe coalitie....