Zonder enige consultatie van anderen bracht de partij van regerend premier Fumio Kishida (foto) op het laatste moment enkele wijzigingen aan in de tekst van het wetsontwerp. En de parlementaire behandeling ging ongewoon snel: de ene dag in een commissie, de volgende dag in de plenaire vergadering. Omdat het Lagerhuis de laatste wijzigingen van het wetsontwerp bekrachtigde, ligt er nu een heel vreemde wet.
Eerlijk is eerlijk. Wat is oneerlijk?
Door de tussenvoeging van een enkel woordje verbiedt de wet nu alleen "oneerlijke discriminatie". Tja, zou je kunnen zeggen, in de Nederlandse rechtspraktijk wordt er ook gesproken over wel en niet "gerechtvaardigd onderscheid". Maar in de Algemene wet gelijke behandeling wordt uitvoerig toegelicht wanneer onderscheid is toegestaan als uitzondering op de regel. De Japanse wet laat in het midden wanneer discriminatie oneerlijk is.
Op het laatste moment is er bovendien een tekst aan toegevoegd dat het discriminatieverbod alleen geldt "wanneer mensen er gemakkelijk bij voelen." Je kunt je afvragen of zoiets niet bij veel meer wetten zou moeten gelden: alleen een verbod op het doden van een ander als ook de moordenaar zo'n verbod eigenlijk terecht vindt?
In een commentaar op het nu aangenomen wetsvoorstel stelt de Japanse Alliantie voor LHBT-wetgeving dan ook dat de wet er vooral op gericht lijkt om degenen te beschermen die discrimineren, niet om mensen te beschermen tégen discriminatie.
Zedenwetgeving liep achter
Maar terwijl Japan door veel mensen als onderdeel van de Westerse wereld wordt beschouwd, is het dat in sommige opzichten nog niet bepaald. Tot voor kort was de minimumgrens voor seksueel contact in Japan 13 jaar - wie met een 13-jarige seks had (tenzij het verkrachting was) was niet strafbaar. En als verkrachting gold alleen de gewelddadige penetratie van een vrouw door een man. Pas in 2017 werd de wet aangepast, de leeftijdgrens opgetrokken en de definitie van verkrachting verbreed. Tegenwoordig kan ook een slachtoffer juridische stappen tegen de dader zetten als zij - of hij! - zich niet fysiek heeft verzet.
Geen steun
Terug naar die zogeheten anti-discriminatiewet. In het wetsontwerp stond aanvankelijk een passage over de mogelijkheid voor overheden om LHBTQI-organisaties te steunen; dat is er helemaal uit geschrapt. Een miserabel misbaksel van een wet is overgebleven. Die vermoedelijk snel ook door het Hogerhuis wordt gejast, waar de LDP ook een comfortabele meerderheid heeft.
Premier Kishida Kishida gaf in een persconferentie aan dat hij hoopt over verdere gesprekken in het parlement over LGBTQI-rechten, die dan eventueel tot verderstrekkende wetgeving kunnen leiden. "De regering blijft naar de mensen luisteren en werkt aan een samenleving waarin diversiteit gerespecteerd wordt en iedereen elkaars mensenrechten en waardigheid eerbiedigt." Tja. Dat zegt de premier die geen stap zet om het huwelijk open te stellen voor gelijkgeslachtelijke paren, terwijl daar bij "de mensen" al ruime steun voor bestaat.