Het is een treurige opsomming van onveilige situaties voor LHBTQI-asielzoekers in Nederland: 640 meldingen telde LGBT Asylum Support. En op eerste kerstdag overleed een transvrouw die na afwijzing van haar asielaanvraag zo hopeloos was dat ze haar leven beëindigde. Het vierde dodelijke slachtoffer bij LHBTQI asielaanvragen dit jaar.
(Demissionair) staatssecretaris Eric van der Burg (VVD) mag dan veel energie hebben gestoken in de voorbereiding van de spreidingswet, hij toont bitter weinig actiebereidheid voor de veiligheid van LHBTQI asielzoekers. Dit jaar al leidde de onveiligheid tot twee zelfdodingen.
Het is geen nieuws dat het niet veilig is in asielzoekerscentra. Het is geen nieuws dat de hulp aan asielzoekenden zwaar onder de maat is. Helaas heeft die situatie onlangs een nieuw dodelijk slachtoffer geëist. Een 22-jarige Russische transgender vrouw in de asielopvang was radeloos en pleegde zelfdoding.
'homoseksualiteit (de (v.)), seksuele gerichtheid op personen van hetzelfde geslacht. Zo staat het in Van Dale. Maar de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) denkt er anders over. De IND stelt dat het hebben van homoseksuele contacten, handelingen en/of een partner van gelijk geslacht, je nog geen homo maakt. Huh? Moet je dan ook nog alle songs van the Village People uit het hoofd kennen, roze als lievelingskleur hebben en tegen iedere derde man "ach, meid, doe niet zo mal" roepen? Wanneer ben je "echt" gay of LHBTI genoeg? Hoe haalt de IND het in zijn hóófd om te denken dat die dienst even extra criteria kan en mág aanleggen voor wie écht lesbisch, homo, bi, trans of intersekse is?
Happy is de Nigeriaanse asielzoekster die in de zomer van 2020 in het nieuws kwam omdat ze in het asielzoekerscentrum was aangevallen door medebewoners - vanwege het feit dat ze lesbisch was. Ze goten kokend water over haar heen. Eigenlijk bedoeld voor haar vriendin Esther en haar kind, maar Happy verdedigde hen en liep daardoor zelf de brandwonden op. Vervolgens oordeelde de IND dat haar seksuele oriëntatie niet geloofwaardig was en dat ze moest teruggaan naar Nigeria. Maar er is nu goed nieuws.
Nog steeds is er geen antwoord van Mark Rutte op de brandbrief die LGBT Asylum Support en vele anderen stuurden over de behandeling van LGBTQI asielzoekers. Dat de demissionair premier soms "geen actieve herinnering" heeft aan zaken, is bekend, maar we laten dit toch echt niet uit zijn geheugen wegsijpelen.
Ook in de asielprocedures is de menselijke maat zoek. LHBT asielzoekers worden onmenselijk behandeld. LGBT Asylum Support zond een brandbrief aan de premier, in samenwerking met verschillende andere organisaties, waaronder RozeLinks.
Asielzoekers moeten elkaars cultuur, geloof, sekse en seksuele gerichtheid respecteren. Dat staat in de huisregels en wordt verteld in het rechten-en plichtengesprek en in de begeleidingsprogramma's. Extra bescherming van LHBTI asielzoekers is niet nodig, want álle asielzoekers kunnen slachtoffer worden van discriminatie en geweld, en dat is niet toelaatbaar. Zo redeneert het kabinet. Maar de incidenten houden niet op.
Het zijn nauwelijks meer 'incidenten' te noemen, de geweldplegingen tegen LHBT asielzoekers in azc's. Meer dan 150 van dat soort gebeurtenissen vonden recentelijk plaats, kunnen we uit meldingen afleiden. LGBT Asylum Support doet een dringende oproep aan de staatssecretaris en de Kamer om veiligheid te bieden aan deze kwetsbare mensen. De Kamer nam een motie aan.
Een zaak die ook voor het Nederlandse asielbeleid consequenties kan hebben. Dat was de zaak die voor het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) speelde. Het Hof deed op 17 november uitspraak in een zaak tegen Zwitserland, aangespannen door een homoseksuele man uit Gambia, die al jaren in Zwitserland woonde. De Zwitsers wilden hem uitzetten naar Gambia. Dat is wederrechtelijk, stelde het Hof.